بر اساس ماده 140 قانون مدنی، ارث یکی از مواردی است که موجب تملک مال می‌شود. تحقق ارث به واسطه فوت حقیقی یا فرضی متوفی صورت می‌گیرد و ورثه می‌توانند نسبت به تقسیم ترکه و برداشت سهم خود اقدام کنند.
در این مقاله دادنویس، قصد داریم بررسی کنیم که اگر یکی از وراث درخواست سهم خود را داشته باشد، چه کارهایی باید انجام شود؟ همچنین، به بررسی فروش ملک ورثه‌ای بدون رضایت یکی از وراث، امکان فروش سهم توسط وراث به صورت جداگانه، و تصرف ملک ورثه‌ای توسط یکی از وراث خواهیم پرداخت.

اگر یکی از وراث درخواست سهم خود را داشته باشد، چه باید کرد؟
مطابق با ماده 861 قانون مدنی، ارث بر اساس نسب و سبب ایجاد می‌شود. وراث متوفی بر اساس طبقات و درجات مختلفی قرار می‌گیرند که باعث می‌شود ورثه طبقه بعدی در صورت نبودن وراث طبقه قبل، ارث ببرند.
یکی از چالش‌هایی که در تقسیم ترکه ممکن است پیش آید، عدم همکاری برخی از وراث است. اگر یکی از وراث خواستار دریافت سریع سهم خود باشد، ابتدا باید میان وراث مذاکره انجام شده و ترکه مطابق با قوانین ارث تقسیم شود. در صورتی که توافقی بین وراث حاصل شود، آگهی انحصار وراثت در یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار منتشر شده و سپس وراث به دفترخانه ثبت اسناد رسمی مراجعه کرده و اموال را میان خود تقسیم می‌کنند.
اما اگر وراث با یکدیگر همکاری نکنند و تقسیم ترکه صورت نگیرد، وراث می‌توانند دادخواست تقسیم ترکه را به دادگاه تقدیم کنند. مطابق با ماده 300 قانون امور حسبی، هر یک از وراث می‌تواند درخواست تقسیم سهم خود از سایر وراث را به دادگاه ارائه کند.

فروش ملک ورثه‌ای بدون رضایت یکی از وراث
اگر برخی از وراث بدون رضایت دیگران اقدام به فروش ملکی ورثه‌ای کنند، این معامله از نظر حقوقی چگونه ارزیابی می‌شود؟ ملک ورثه‌ای، ملکی است که پس از فوت مالک به وراث انتقال می‌یابد و به صورت مشاع میان آن‌ها تقسیم می‌شود. بر اساس ماده 581 قانون مدنی، تصرفات بدون اذن یکی از شرکا در مال مشاع، فضولی بوده و تابع مقررات معاملات فضولی است. بنابراین، اگر یکی از وراث رضایت نداشته و معامله را رد کند، آن معامله باطل خواهد بود.

آیا وراث می‌توانند سهم خود را جداگانه بفروشند؟
وراث می‌توانند سهم خود از مال مشاع را بدون رضایت سایرین به فروش برسانند. مطابق ماده 583 قانون مدنی، هر یک از شرکا می‌تواند بدون رضایت شرکای دیگر سهم خود را به شخص ثالثی منتقل کند. بنابراین، وراث می‌توانند سهم خود را به طور کامل یا جزئی به فروش برسانند.

تصرف ملک ورثه‌ای توسط یکی از وراث
در صورتی که یکی از وراث، ملک ورثه‌ای را تصرف کند (مثلاً با سکونت، ساخت و ساز، یا اجاره دادن)، سایر وراث می‌توانند برای رفع تصرف اقدام قضایی کنند. یکی از این اقدامات، طرح دادخواست خلع ید مشاعی است. برای ثبت این دادخواست، مدارکی نظیر گواهی انحصار وراثت و دادخواست خلع ید مشاعی مورد نیاز است. در صورت اثبات ادعای متقاضی، دادگاه حکم به خلع ید متصرف از ملک مشاع صادر خواهد کرد.